Trysorau Cudd: Darganfod Treftadaeth Cymru

Yn Trysorau Cudd dangosir sut y mae treftadaeth Cymru wedi’i hailddarganfod a’i hail-ddehongli yn ystod canrif o ymchwil. Ceir ynddo gant o draethodau ac amryw byd o luniau, ynghyd â rhagymadrodd cryno i bob cyfnod, a’r cyfan yn darlunio safleoedd, adeiladau a henebion sy’n cyfleu hanes Cymru o gyfnod cynhanes hyd heddiw. 

Bydd y llyfr hardd hwn yn gydymaith gwybodus i bawb sy’n ymddiddori ym mywyd a threftadaeth Cymru, boed hwy’n byw yng Nghymru, yn ymweld â hi neu’n ei hedmygu o bell.

Yn fuan ar ôl cyhoeddi Trysorau Cudd, fe ddarlledir ar BBC2 Cymru, o fis Tachwedd 2008 ymlaen, gyfres deledu mewn pum rhan gan y BBC o dan y teitl Hidden Histories. Bydd hi’n dilyn arbenigwyr y Comisiwn Brenhinol wrth iddynt ddadlennu dehongliadau newydd o dreftadaeth Cymru.

CYNNWYS

• Rhagair gan Huw Edwards
• Capel Cymraeg o Fri: Capel Als, Llanelli

Rhagymadrodd: Trysorau Cudd

Can Mlynedd o'r Comisiwn Brenhinol
Yr Inventories Cynnar
Cloddio ym Mhenllystyn
Houses of the Welsh Countryside
Inventories Morgannwg

Cynhanes

• Ogof Pen-yfai (Paviland) a Helwyr Oes yr la
• Wedi Oes yr la
• Banc Du: Clostiroedd Sarnau Cymru
• Beddrodau Siambr Neolithig
• Hengorau Neolithig: Llandygai
• Carn Meini a Cherrig Glas y Preseli
• Gweithgynyrchu Neolithig: Ffatri Fwyeill Mynydd Rhiw
• Llociau Neolithig Mawr: Basn Walton
• Cylchoedd Cerrig Cymru
• Tarddiad Bryngaerau

Cymru'r Oes Haearn a Chymru Rufeinig

• Archwilio Bryngaerau o'r Oes Haearn: Y Gaer Fawr
• Dehongli Cymru'r Oes Haearn: Yr Hen Gaer
• Tre'r Ceiri a Chaerau Cerrig Llyn
• Llociau Amddiffynedig Coll
• Tirweddau sydd wedi goroesi ers adeg y Ffermwyr Cynhanesyddol: Crosygedol
• Ymgyrchoedd y Fyddin Rufeinig
• Datblygiadau mewn Astudiaethau Milwrol Rhufeinig: Tomen-y-mur
• Ffyrdd Rhufeinig
• Filau: Llanilltud Fawr
• Trefi Rhufeinig

Cymru'r Oesoedd Canol Cynnar

• Arysgrifau Cynnar a'u Hiaith
• Anheddiad Canoloesol Cynnar: Ynys Gateholm
• Cofnodi Meini Arysgrifenedig Canoloesol Cynnar
• Cerfluniau Canoloesol Cynnar
• Amddiffynfa rhag y Llychlynwyr: Llanbedr-goch
• Dirgelwch Cloddiau Cymru'r Oesoedd Canol Cynnar
• Safle Brenhinol: Crannog Llyn Syfaddan
• Arysgrifau Diweddarach a'r leithoedd arnynt
• Coffau Brenin: Piler Eliseg
• Dod o hyd i Safleoedd Crefyddol Canoloesol Cynnar

Yr Oesoedd Canol

• Y Dirwedd Dirion
• Cestyll a Llysoedd
• Y Cestyll a'r Preswylfeydd Diweddarach
• Bywyd Crefyddol a'r Eglwysi
• Mynachod a Phererinion
• Trefi
• Y Mor a'r Arfordir
• Tai a Chartrefi
• Gwaith a Hamdden
• Coffau a'r Celfyddydau

Cymru Foden Gynnar

• Ty Hir: Nannerth-ganol
• Royal House, Machynlleth
• Manylion Pensaerniol Cudd yn Ninbych
• Murluniau Eglwysig Ol-Ganoloesol
• Dr John Davies, Mallwyd a'i Dwr
• Marsh House: Warws Amddiffynedig
• Ty Newton (Plas Dinefwr), Llandeilo
• 'Tapestriau Peintiedig': Darganfyddiadau yn y Ciliau
• Capel Maesyronnen ger y Clas-ar-Wy
• Y Twlc Corbelog: 'Palas i Fochyn'

Y Genedl Ddiwydiannol Gyntaf

• Dod o hyd i Olion Gwaith Copr yn abertawe
• Cludiant Diwydiannol: Camlas Abertawe a'i Rheilffyrdd
• Campwaith Peirianyddol: Traphont Ddwr Pontcysyllte
• Lard Longau Frenhinol a Thref Newydd: Doc Penfro
• Oes y Gwelliannau
• Y Trefi Haearn: Blaenagfon
• Diboblogi'r Uwchdiroedd: Penblaenmilo
• Cludiant Mor
• Diogelu'r Lonydd Hwylio: Goleudai
• Cymru Bictwresg a'r Twristiaid Cynnar: Yr Hafod

Cymdeithas Oes Fictoria

• Bywyd mewn Bwthyn
• Lles a'r Tloty: Castell Albro
• Addysg ac Ysgolion
• Y Diwydiant Llechi
• EglwysiOes Fictoria
• Capel Anghydffurfiol
• Ystrad Leighton Park
• William Burges a Phensaerniaeth Uchel-Fictoraidd
• Anterth Byr y Plasty Fictoraidd
• Twf Twristiaeth ar Raddfa Fawr

Cymru ym Mlynyddoedd Cynnar yr Ugeinfed Ganrif

• Sefydliadau Cenedlaethol
• Adeiladau Swyddogol: Casgliad y Gweithredwyr Gwasanaethau Eiddo
• Dwr i Birmingham: Cynllun Dwr Cwm Elan
• Pensaer yn y Gogledd: Casgliad Herbert L. North
• Mudiad y Gardd-Bentrefi
• Profiad o Ryfel: Ffosydd Ymarfer Penalun
• Y Rhwyg o Golli'r Hogia
• Dyddiau Gorau'r Maes Glo: Pwll Glo Taf Merthyr
• Moderneiddio yng Nghefn Gwlad: Ffatri Laeth Pontllanio
• Amddiffyn rhag Goresgyniad yn ystod yr Ail Ryfel Byd

Cymru wedi'r Ail Ryfel Byd

• Moderniaeth: Ffatri Dunlop Semtex
• Tai wedi'r Ail Ryfel Byd: Tai Parod Casnewydd
• Dirywiad Bywyd y Bwthyn: Llythyr Kate Roberts at Peter Smith
• Dirywiad y Rheilffyrdd: Casgliad Rokeby
• Clough Williams-Ellis a Poertmeirion wedi 1945
• Tai Arobryn: 1-6 Little Orchard
• Pensaerniaeth i Gymru: Plas Menai
• Cau'r Gwallgofdai
• Goroeswyr: Gwaith Argraffu Gwasg Gee
• Eco-dai

Ymlaen i'r Dyfodol

• Prosiectau Adeiladu Mawr: Stadiwm y Mileniwn
• Dyddio Gwaith Pen-saer: Old Impton
• Adeiladau mwen Perygl: Gwersyll Gwyliau Prestatyn
• Edrych tua'r Dyfodol: Technolegau Digidol
• Treftadaeth Ansicr: Chwilio am Safleoedd Brwydrau
• Y Comisiynwyr Brenhinol, 1908-2008
• Darllen Pellach
• Prif Gyhoeddiadau'r Comisiwn Brenhinol, 1911-2008
• Rhestr o'r Cyfranwyr
• Diolchiadau
• Map o'r Siroedd Hanesyddol
• Mynegai